میکرو اینجکشن یا تزریق اسپرم داخل تخمک (ICSI)

میکرو اینجکشن یا تزریق اسپرم داخل تخمک (ICSI)
سوالی که خیلی از دوستان از من (دکتر ویدا یوسفیان،متخصص زنان و زایمان) می پرسند این است که میکرو اینجکشن چیست؟ و در کجا کاربرد دارد؟
برای پاسخ به این عزیزان باید گفت که زمانی از این روش استفاده می کنیم که متخصص زنان یا ناباروری برایش محرز شود که اسپرم مرد از نظر تحرک، تعداد و کیفیت دچار نقصان و ضعف است(خواه مشکل در خانم هم باشد یا نباشد)
درمواردیکه خانم و آقای نابارور چندین بار تحت عمل IVF (یک نوع لقاح آزمایشگاهی که تخمک زن و اسپرم مرد در آزمایشگاه و در خارج بدن رحم لقاح داده می شود) قرار گرفته اند ولی نتیجه نداده است هم از میکرواینجکشن استفاده می کنیم.
مراحل انجام عمل میکرو اینجکشن: در این روش هم مانند IVF لقاح آزمایشگاهی است که در محیط آزمایشگاه یک اسپرم داخل یک تخمک تزریق می شود که به دنبال آن لقاح و تقسیم سلولی به وقوع می پیوندند در روش میکرواینجکشن ممکن است نیاز به جراحی در آقا باشد.
چرا که آقا ممکن است اصلا حتی یک عدد اسپرم هم در نمونه مایع منی خود نداشته باشد. لذا پزشک برای تهیه نمونه اسپرم نیاز به جراحی روی بیضه و یا مجاری که اسپرم را حمل می کنند دارد. این عمل ناباروری روی آقا تحت بی حسی موضعی انجام می پذیرد و دوره نقاحت طولانی نیز ندارد.
و آقا پس از دو روز (۴۸ ساعت) می تواند به سرکار برود. قبل از مرحله تهیه اسپرم از آقا در میکرو اینجکشن باید تخمدان ها جهت تهیه تخمک مطلوب
(اندازه ی بالای فولیکول ۱.۸ میلیمتر)تحت درمان دارویی قرار گیرند که معمولاً از آمپول HMA برای رشد فولیکول ها و سپس آمپول HCA برای بلوغ و رسیدگی تخمک استفاده می شود.
پس از تحریک تخمک گذاری و در مرحله دوم عمل میکرو اینجکشن یا به وسیله لاپاراسکوپی و یا به طریقه سونوگرافی ترانس واژینال نمونه تخمک بارور از تخمک برداشته می شود (با سوزنی تحت مایع سونوگرافی واژینال و بدون بیهوشی این عمل انجام می شود) که طریقه مورد استفاده دکتر ویدا یوسفیان هم همین می باشد. در مرحله بعدی پس از جدا کردن تخمگ بارور و اصلاح مواردی توسط جنین شناسی روی تخمک، اسپرم به داخل تخمک تزریق می شود. در عمل میکرواینجکشن برای اینکه احتمال موفقیت باروری افزایش یابد چندین تخمک لقاح می یابد بنابراین تعدد جنین های تشکیل یافته ایجاد شده و اگر این جنین ها کیفیت عالی داشته باشند(که توسط جنین شناس تعیین می شود) تعدادی از آن ها البته با توجه به صلاح و مشورت زوجین منجمد و نگهداری می شوند تا اگر بارداری فعلی موفقیت آمیز نبود در بارداری های بعدی از این جنین ها استفاده شود.
در مرحله آخر هم جنین با یک ….. به داخل رحم منتقل می شود که در این مرحله (انتقال جنین) هم نیاز به بیهوشی عمومی نیست.

خوبیها و محدودیت ها (بدی های) عمل میکرواینجکشن
مزایا
۱- حتی اگر یک اسپرم سالم از مرد وجود داشته باشد این عمل قابل انجام است
۲- اگر خانم لوله رحمی سالم نداشته باشد(مثلا دچار چسبندگی ناشی از بیماری سل باشد) می توان از این روش استفاده بهینه برد.
محدودیت ها
عدم پاسخ دهی به خانم های بالای ۴۰ سال به علت پر بودن تخمک ها
قبل از عمل میکرواینجکشن چه کارهایی باید انجام داد؟
بعد ازینکه آزمایشات روتین و هورمونی توسط متخصص برای زوجین انجام شد در صورتی که روش( ICSI (intracytoplasmic sperm injection
گفته شود مراحل به ترتیب زیر است:
۱- روز سوم قاعدگی TVS (سونوگرافی ترانس واژینال) برای خانم انجام می شود.
۲- بعد از انجام سونوگرافی براساس سایز تخمدان ها تحریک تخمک گذاری توسط دارو انجام می شود.
بهتر است از آمپول های HMA استفاده شود.
۳- در طی مصرف آمپول ها چند نوبت بایستی TVS (سونوگرافی ترانس واژینال) انجام شود تا میزان عکس العمل تخمدان های بررسی شود (فولیکولها بررسی می شوند)
۴- زمانی که فولیکول ها به سایز و اندازه مناسب رسید (مثلا حدود ۱۸-۲۰ میلیمتر) داروی HCA تزریق می شود و خانم آماده می شود تا تخمک های مناسب را از ایشان بگیریم.
۵- حدود ۲۴-۳۴ ساعت بعد از تزریق HCA همانطوریکه همزمان اسپرم را از آقا می گیریم نمونه تخمک را هم گرفته و در آزمایشگاه عمل لقاح انجام می پذیرد.

بعد از عمل ICSI یا میکرو اینجکشن چه مراقبت هایی لازم است؟
بعد از ۲-۳ ساعت از عمل انتقال جنین خانم مرخص می شود. همان روز استراحت می کند و از فرداق روز انتقال جنین می تواند به کارهای سبک روزمرا بپردازد. ولی حدود ۱ هفته نباید کارهای سنگین انجام دهد باید بدانیم اضطراب و نگرانی شدید متاسفانه در عدم موفقیت این روش بسیار موثر است.
حدود ۲ هفته بعد از عمل انتقال جنین خانم جهت بررسی میزان بتا HCA خون به آزمایشگاه مورد اطمینان فرستاده می شود. افزایش این هورمون می تواند نشانه بارداری موفق باشد.

مقاله تهیه شده توسط :

خانم دکتر ویدا یوسفیان متخصص زنان و زایمان