فیبروم شایع ترین تومورهای لگن در رشته زنان است.
۲۰-۳۰% زنان بالای ۳۵ سال خصوصاً در ایران میوم دارند.
فیبروم در اصل یک غده خوش خیم است و به گفته ی دکتر ویدا یوسفیان، جراح و متخصص زنان، میوم شایع ترین علت جراحی در رشته زنان است.
بیشترین شیوع میوم های علامت دار در سنین حوالی یائسگی (۵-۳سال) نزدیک به یائسگی است. اگر میوم در حوالی یائسگی رشد فزاینده داشته باشد حتماً باید تحت عمل جراحی قرار گیرد.
افراد چاق بیشتر از افراد لاغر در معرض خطر ایجاد فیبروم هستند.
ولی در زنان سیگاری شیوع میوم کمتر است.OCP (قرص های جلوگیری از بارداری) طبق آخرین تحقیقات اثری بر رشد فیبروم ندارد.
اما آمپول های جلوگیری از بارداری Depo-provera)) به علت سرکوب ترشح FSH و LH باعث کوچک شدن فیبروم می شوند.
پس چه افرادی در معرض خطر رشد میوم (فیبروم) هستند؟
۱- افراد چاق
۲- افراد سیاهپوست
۳- افراد در حوالی یائسگی
۴- افراد غیر سیگاری
اغلب میوم ها بیش از یک عدد هستند (متعدد هستند).
انواع فیبرومها:
۱- داخل جداری (اینترامورال) که داخل گوشت رحم هستند و کمتر علامتدارند.
۲-ساب موکوزال(زیر مخاطی) که باعث خونریزی های غیرطبیعی می شوند.
۳- ساب سروزال(زیر سروزیم) که خیلی سطحی هستند. (ببشتر بی علامتند)
دکتر ویدا یوسفیان، متخصص زنان، می گوید اغلب میوم ها بی علامتند و نباید باعث نگرانی در خانم ها شوند به مرور که سن خانم ها بالا برود و به سن یائسگی برسند این میوم ها کوچک شده و از بین می روند.
چه موقع بایستی فیبروم عمل جراحی شود؟
اندیکاسیون جراحی فیبروم
۱- وقتی آنقدر بزرگ شود. مثلاً در حدی که باعث فشار روی حالب و مجاری ادراری شود به گونه ای که بیمار قادر به ادرار کردن نباشد و این ادرار اضافه در کلیه تجمع پیدا کند و موجب هیدرونفروز شود.
۲- خونریزی های غیر طبیعی در حدی که منجر به افت HB بیمار شود و در اثر کم خونی شدید بیمار به پزشک مراجعه کند.
۳- احساس سنگینی و درد شدید در لگن خصوصاً در هنگام مقاربت به گونه ای که بیمار قادر به نزدیکی و یا فعالیت های روزمره نباشد.
۴- احساس فشار شدید به لگن و واژن جوری که بیمار در رنج و عذاب باشد.
پس به گفته ی دکتر ویدا یوسفیان، جراح و متخصص زنان زایمان نازایی، نبایستی فوراً اقدام به جراحی میوم کرد.
۵- در مواردی هم دیده می شود که میوم ها آریتروپویتین ترشح می کنند که موجب پلی سیتمی می شود و اگر فرد خونریزی شدید داشته باشد و همزمان میومی داشته باشد که آریتروپویتین ترشح کند، پلی سیتمی باعث می شود که آنمی فقر آهن بیمار مخفی شود و یا بالعکس.
دکتز ویدا یوسفیان، متخصص زنان می گوید بیشتر میوم ها بی علامتند و درمانی نیاز ندارد اما در میوم های بی علامت هم بایستی معاینه و سونوگرافی منظم هر ۶ ماه انجام شود و رشد میوم ها تحت پیگیری قرار گیرد.
انواع قابل لمس میوم از روی شکم که رشد افزایش یابنده دارند درست مثل رشد رحم در دوران بارداری است.
در اصطلاح رشته زنان به گفته دکتر ویدا یوسفیان، متخصص زنان، اگر اندازه میوم بی علامت کوچکتر از ۱۲ هفته ی بارداری باشد احتیاج به درمان ندارد.
حاملگی و فیبروم
حاملگی در یک رحم حاوی فیبروم امر شایعی است. در دوران حاملگی جراحی فیبروم ممنوع است و باید مسکن استفاده شود.
به ندرت فیبروم باعث انقباضات زودرس و یا سقط در حاملگی می شود.
در حین حاملگی۲۰% میوم ها بزرگ می شوند، ۲۰% کوچک می شوند و ۶۰% تغییری نمی کنند.
چگونه میوم را تشخیص دهیم؟
به وسیله سونوگرافی واژینال(TVS) نمای طوفان برف که شبیه به مول یا بچه خوره در حاملگی است دیده می شود.
درمان فیبروم
در موارد علامتدار که در بالا ذکر شد درمان و انتخاب روش درمانی بیشتر بستگی به این دارد که خانم آیا میخواهد باروری را حفظ کند یا خیر؟
مثلاً خانمی ۴۵ ساله با علائم دردو فشار و خونریزی شدید که ۲ فرزند دارد و خواهان بارداری مجدد نیست باید تحت جراحی درآوردن رحم (هیسترکتومی) قرار گیرد.
دکتر ویدا یوسفیان ، متخصص و جراح زنان می فرمایند: ولی یک خانم ۳۴ ساله که هنوز ازدواج نکرده و خواهان ازدواج و باروری در آینده است بایستی حدالامکان از درمان دارویی بهره ببرد و در صورت عدم پاسخ به درمان داروئی تحت جراحی (میومکتومی) قرار گیرد یعنی فقط میوم ها خارج شوند(البته شایان ذکر است که بعضی از اوقات در حین جراحی ناچار به خروج رحم (هیسترکتومی) می شویم زیرا جراح زنان قادر به کنترل خونریزی نمی باشد و بایستی بین خروج رحم و جان بیمار یکی را انتخاب کند.
اگر به هر علتی تصمیم به خروج رحم بگیریم حتماً تخمدان ها در هر سنی حفظ می شوند و تخمدان ها را بر نمی داریم.
درمان های دارویی فیبروم
اگونیست GNRH و همچنین آنتاگونیست های GNRH از جمله آمپول های دیفرلین و دکاپیتیل که یائسگی کاذب ایجاد می کند و موقتاً تا مدتی حتی خونریزی را قطع می کند.
از جمله عوارض جانبی این داروها
گرگرفتگی- سوزش ادرار- آتروفی واژن و احساس خشکی و سوزش واژن- پوکی استخوان و اثرات سود روی چربی خون.
برای درمان آنروفی واژن و شلی واژن به دنبال مصرف این داروها می توان از لیزر واژن استفاده نمود.