عمل سزارین چگونه انجام می‌شود؟

سزارین نوعی زایمان غیر طبیعی است که در آن نوزاد را از طریق عمل جراحی و با برش دادن شکم و دیواره رحم از شکم مادر خارج می‌کنند. معمولا این عمل در شرایطی انجام می‌شود که امکان انجام زایمان طبیعی برای مادر وجود نداشته باشد که البته گاهی اوقات با عوارض و مشکلاتی نیز همراه است. ما در این مقاله با هدف آگاهی بیشتر مادران و خانواده‌ها به بررسی جنبه‌های مختلف عمل سزارین، مشکلات، معایب و موارد ضرورت انجام آن پرداخته‌ایم پس چنانچه شما نیز تمایل دارید اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید در ادامه با ما همراه باشید.

1-تاریخچه سزارین

2- نحوه عمل سزارین

3-عمل سزارین برای چه کسانی توصیه می‌شود؟

4- بعد از عمل سزارین چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

5- سزارین دوم

6- کیست آندومتریوز در بارداری

7- سن مناسب بارداری

8-تعیین جنسیت

1- تاریخچه سزارین

واژه سزارین یک کلمه یونانی به معنای برش است. سزارین به یونان قدیم و جایی بازمی‌گردد که دفن کردن مادر باردار با نوزاد درون شکمش ممنوع بود زیرا احتمال داده می‌شد که با وجود مرگ مادر نوزاد زنده باشد. جراحی‌های سزارینی که در ابتدا انجام می‌شدند معمولا به دلیل عدم وجود شرایط کنترل شده و استریل مرگ مادر را به دنبال داشتند. مدت‌ها بعد همسر یک کشاورز که به دلیل داشتن مشکلات سرویکس در مراحل انجام زایمان طبیعی‌اش پیشرفتی دیده نمی‌شد عمل سزارینی انجام داد که اولین عمل سزارین موفق تاریخ شد. پس از آن انجام این عمل رواج بیشتری پیدا کرد و با پیشرفت علم پزشکی روز به روز بر تعداد افرادی که از آن جان سالم به در می‌بردند بیشتر می‌شد طوری که در حال حاضر 32 درصد نوزادان با استفاده از عمل سزارین به دنیا می‌آیند.

2- نحوه عمل سزارین

عمل سزارین مستلزم طی کردن مراحل و شرایط خاص خود است. مراحل زایمان سزارین به این صورت است که پیش از انجام عمل لازم است که یک پزشک متخصص جراحی تصمیم نهایی را درباره انجام آن بگیرد و به دنبال آن یک متخصص بیهوشی وارد عمل شود. برای عمل سزارین می‌توان از بیهوشی یا بی‌حسی استفاده کرد که امروزه مگر در موارد اورژانسی یا ویژه که ترجیح پزشک بیهوشی باشد در سایر حالت‌ها بیشتر استفاده از بی‌حسی رایج است که در آن با تزریق داروهای خاص، مادر هنگام تولد در قسمت پایین تنه بی‌حس است اما به طور کلی در هوشیاری به سر می‌برد. پیش از فرستادن مادر به اتاق عمل در کنار دیگر اقدامات لازم، برای خارج کردن ادرار لوله‌ای وارد مجرای ادراری می‌شود، مایعی ضد اسید برای جلوگیری از تهوع به او داده می‌شود و به منظور پیشگیری از بروز عفونت، به صورت وریدی به مادر آنتی‌بیوتیک تزریق می‌کنند. پس از انتقال مادر به اتاق عمل صفحه‌ای در مقابل او قرار می‌گیرد تا به صورت مستقیم شاهد مراحل انجام عمل نباشد. البته در صورتی که مادر مایل باشد نوزاد را در لحظه تولد ببیند صفحه را اندکی پایین‌تر می‌آورند.

پس از انجام بیهوشی یا بی‌حسی، فرآیند اصلی انجام عمل آغاز می‌شود؛ به این صورت که پزشک با ایجاد یک برش افقی دو تا سه انگشت بالاتر از استخوان لگن (در مواردی مانند نارس بودن نوزاد برش عمودی است که در این صورت باید زایمان بعدی حتما از طریق سزارین انجام شود) و کنار زدن لایه‌ها کم کم به رحم می‌رسد و سپس نوزاد بیرون آورده می‌شود. بعد از بریدن بند ناف، مادر می‌تواند نوزاد را چند لحظه ببیند و سپس پرستار برای پوشاندن لباس و انجام معاینه‌هایی روی نوزاد او را از مادر می‌گیرد و در صورت نبودن هیچ مشکلی نوزاد تازه به دنیا آمده را به همسر یا فرد همراه می‌سپارد. اگر پس از انجام معاینه مشخص شد که نوزاد دارای مشکلاتی چون مشکل تنفسی، کمبود وزن و… است او را به اتاق دیگری منتقل می‌کنند و باید تحت نظر پزشک کودکان قرار بگیرد.[anchor id=”se2″ ]
پس از تولد فرزند بخیه‌زنی رحم و شکم انجام می‌شود که معمولا طولانی‌تر از خود عمل است و حدود 30 دقیقه یا بیشتر زمان می‌برد. نوع و تعداد بخیه‌ها در سزارین متفاوت است اما معمولا برش‌ها اندازه‌ای 10 تا 15 سانتی متری دارند که با بخیه‌های جذبی یا نایلونی به هم دوخته می‌شوند.
بیشتر ترس مادران از عمل سزارین به مواردی مانند بیهوشی، عمق بخیه‌ها، نوع آن‌ها و دیگر موارد این چنینی که از نداشتن اطلاعات کافی ناشی می‌شوند مربوط می‌شود که با مراجعه به یک پزشک متخصص خوب و دریافت اطلاعات لازم تمام آن‌ها قابل حل است. اگر در شمال غربی شهر تهران زندگی می‌کنید پیدا کردن دکتر زنان خوب در شهرک غرب کار بسیار راحتی است که می‌توانید با مشاوره گرفتن از او به آرامش و اطمینان خاطر دست پیدا کنید و زایمان آسان و راحتی را بدون کمترین نگرانی و استرس تجربه کنید.

3- عمل سزارین برای چه کسانی توصیه می‌شود؟

معمولا پیشنهاد پزشکان این است که مادران تا حد امکان از انجام عمل سزارین خودداری کنند و زایمان طبیعی را در اولویت قرار دهند اما گاهی اوقات ضرورت‌هایی پیش می‌آید که مجبور می‌شوند نوزاد را از طریق سزارین به دنیا بیاورند. به عنوان مثال در مادران دیابتی، مادران مبتلا به پره‌اکلامپسی، کیست آندومتریوز و فشار خون بارداری، جنین با ضربان قلب نامناسب یا حرکت پایین و همچنین پارگی زود هنگام کیسه آب یا خونریزی به علت کنده شدن جفت و مادران با سابقه سزارین قبلی و انقباضات رحمی که آن‌ها را در معرض خطر پارگی رحم قرار می‌دهد همگی از جمله مواردی هستند که زایمان طبیعی را با مشکل مواجه می‌کنند و به عنوان گزینه مناسب‌تر و ایمن‌تر برای مادر و جنین باید به دنیا آوردن نوزاد از طریق سزارین انجام شود.
علاوه بر این، موارد دیگری نیز هستند که از انجام زایمان به صورت طبیعی ممانعت می‌کنند که برخی از آن‌ها عبارتند از:

موقعیت بریچ جنین (سر رو به بالا)، کوچک و غیرطبیعی بودن لگن، قد کمتر از 150 سانتی‌متر، سابقه سقط جنین یا خونریزی در بارداری به تشخیص پزشک، هموروئید حاد و دیسک حاد.
در صورتی که یکی از مشکلات اشاره شده را داشته باشید باید تحت نظر یک پزشک متخصص قرار بگیرید و راهنمایی‌های لازم در این باره را از او دریافت کنید. برای این کار می‌توانید در بین بهترین پزشکان متخصص زنان سعادت آباد جستجو کنید و در نهایت بهترین دکتر زنان شهرک غرب را برای مراقبت دوران بارداری و به دنیا آوردن فرزند خود انتخاب کنید.[anchor id=”se3″ ]

4- بعد از عمل سزارین چه اتفاقاتی رخ می‌دهد؟

برای گذراندن مدت زمان ریکاوری بعد از سزارین به حالت اول مادر به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود تا مواردی چون فشار خون و درجه حرارت بدنش کنترل شوند. در آن جا مواد مغذی را به شکل مایع و به صورت وریدی به بدن مادر تزریق می‌کنند و برای از بین بردن نیاز رفتن به دستشویی ادرارش را درون کیسه مخصوصی جمع آوری می‌کنند. اگر چه ممکن است فرد در ساعات اولیه به خاطر تزریق مورفین اندکی احساس گیجی و سستی کند اما در صورتی که هیچ گونه عوارض جدی‌ای وجود نداشته باشد به بخش مراقبت پس از زایمان انتقال داده می‌شود. در این اتاق سوند ادرار برداشته می‌شود و این بدان معنی است که مادر باید برای انجام کارهایی مانند رفتن به دستشویی از جایش بلند شود و حرکت کند.
خونریزی واژینال در هر دو نوع زایمان طبیعی و سزارین یک مسئله کاملا طبیعی است و آن هم به دلیل جدا شدن جفت و خروج محتویات و بافت‌های اضافی درون رحم است. این خون ممکن است به صورت لخته، رقیق یا اندکی بیشتر از خون معمول در عادت ماهانه باشد به همین دلیل بسته به میزان خونریزی می‌توانید تا زمان بهبود از انواع پدهای بهداشتی معمولی یا سایزهای بزرگ بیمارستانی استفاده کنید.
پریود بعد از سزارین مسئله دیگری است که برای بسیاری از خانم‌ها جای سوال و نگران کننده است زیرا پس از زایمان مدتی طول می‌کشد تا ترشح هورمون‌ها به حالت عادی برگردند و چرخه قاعدگی تا چند ماه ممکن است کوتاه یا طولانی شود که این مسئله طبیعی است. مهم‌ترین عامل موثر بر پریود بعد از سزارین شیردهی است زیرا ترشح پرولاکتین به خودی خود می‌تواند موجب سرکوب تخمک گذاری شود طوری که زنانی که پس از زایمان شیر نمی‌دهند ممکن است 4 ماه بعد از زایمان به وضعیت عادی برگردند در حالی که زنانی هم وجود دارند که تا زمانی که شیردهی داشته باشند اولین پریود بعد از زایمان را تجربه نمی‌کنند.[anchor id=”se4″ ]
به طور کلی ممکن است تغییراتی در خونریزی عادت ماهانه پس از زایمان رخ بدهد که برخی از آن‌ها ممکن است طبیعی باشند اما در صورتی که خونریزی بسیار شدید یا تاخیر طولانی در پریود شدن را مشاهده کردید لازم است که برای انجام معاینه و بررسی علت به پزشک خود مراجعه کنید.

5- سزارین دوم
در صورتی که فرزند اول با استفاده از سزارین اما از طریق برش افقی در زیر شکم به دنیا آمده باشد و مادر در بارداری دوم مشکل خاصی نداشته باشد به راحتی می‌تواند فرزند دوم را به صورت طبیعی به دنیا بیاورد اما در صورتی که پزشک متخصص برای زایمان دوم نیز ترجیح دهد که از سزارین استفاده شود برش از همان محل قبلی انجام می‌شود. همچنین اگر برش در زایمان اول به صورت عمودی و در بالای رحم باشد نباید زایمان دوم طبیعی انجام شود زیرا ممکن است پارگی اتفاق بیافتد.
برای داشتن یک زایمان آسان و بارداری سالم پس از یک عمل سزارین لازم است که فاصله مناسب بین دو بارداری رعایت شود و مراقبت‌های ویژه نیز در نظر گرفته شوند. از نظر پزشکی توصیه می‌شود که بعد از انجام سزارین تا بارداری بعدی حداقل 18 ماه صبر کنید زیرا این مدت زمان کمک می‌کند که زخم‌های ناشی از عمل به خوبی بهبود پیدا کنند و مادر به حالت عادی بازگردد. البته هر چه این فاصله زمانی طولانی‌تر باشد بدن سلامت خود را بهتر به دست می‌آورد و با قدرت بیشتری برای بارداری دوم آماده خواهد شد. این مسئله مخصوصا زمانی اهمیت پیدا می‌کند که می‌خواهید زایمان دومتان را به صورت طبیعی انجام دهید زیرا در طول این مدت زمان بدن بازسازی می‌شود و عوارض زایمان به مقدار بیشتری کاهش پیدا می‌کنند.[anchor id=”se5″ ]

6- کیست آندومتریوز در بارداری
یکی از عواملی که موجب می‌شود پزشک برای یک فرد عمل سزارین را تجویز کند کیست آندومتریوز است زیرا احتمال زایمان زودرس در این مادران معمولا بیشتر از سایرین است. کیست آندومتریوز به حالتی گفته می‌شود که در آن بافت رحم می‌تواند در هر قسمتی از حفره لگنی از جمله تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، دیواره لگن، واژن، روده، مثانه و حتی در موارد نادر در کلیه، آپاندیس و ریه نیز وجود داشته باشد که این حالت باعث دردهای بسیار شدید بخصوص در هنگام عادت ماهانه می‌شود. فراوانی تعداد بیماران مبتلا به کیست آندومتریوز کم نیست و در ایران بیش 3 میلیون زن از این بیماری رنج می‌برند.
اگر چه به طور کلی در شرایط کنترل شده مشکلی برای بارداری همزمان با داشتن آندومتریوز وجود ندارد و اغلب مادرانی که این مشکل را داشته‌اند دوران بارداری را به سلامتی پشت سر گذاشته‌اند اما در عین حال مشکلاتی نیز گزارش شده‌اند که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• زایمان زودرس
• خونریزی در نیمه دوم بارداری
• تشنج در سه ماهه دوم و سوم
• مرده‌زایی و سقط جنین در موارد بسیار نادر[anchor id=”se6″ ]

7- سن مناسب بارداری

به طور کلی اگر خانمی از ابتدای زندگی خود در شرایط محیطی سالم بوده و تغذیه مناسب داشته باشد ایده‌آل‌ترین دوران برای بارداری او سنین بین 25 تا 29 سالگی است زیرا بدن او در این سن در مطلوب‌ترین حالت ممکن برای بارداری قرار دارد و به خوبی می‌تواند از عهده بارداری و زایمان بربیاید. در سنین بالاتر به دلیل احتمال بروز مشکلاتی چون دیابت و بیماری‌های ژنتیکی، بارداری ریسک بالایی دارد و از سوی دیگر مادران کم سن‌تر از نظر شرایط بدنی آمادگی لازم را برای تحمل شرایط بارداری و زایمان ندارند که از شایع‌ترین عوارض آن زایمان زودرس است و در اغلب موارد منجر به انجام سزارین می‌شود. از دیگر عوارض مهمی که بارداری در سنین پایین به دنبال دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بالا رفتن فشار خون
• کم خونی
• مرگ مادر یا جنین
• رشد ناکافی جنین در رحم

علاوه بر موارد بالا که مربوط به قبل از زایمان هستند یک سری عوارض نیز به حین زایمان و پس از آن مربوط می‌شوند به عنوان مثال عوارضی که در حین زایمان رخ می‌دهند عبارتند از:

• عدم پیشرفت زایمان به خاطر رشد ناکافی لگن
• پاره شدن نسج کانال زایمانی
• خون ریزی
• جمع نشدن رحم
از عوارض پس از زایمان بارداری در سنین پایین نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• بروز عفونت (به خاطر عدم مراقبت کافی و وجود کم خونی)
• خونریزی شدید
• عدم رسیدگی مناسب به سلامت فردی خود و فرزند[anchor id=”se7″ ]

علاوه بر این، باید توجه کنید در هر سنی که قرار دارید و تمایل دارید باردار شوید لازم است اقداماتی انجام دهید تا بارداری راحت‌تری را تجربه کنید که ورزش مداوم، نوشیدن آب، داشتن تغذیه سالم و ترک سیگار و الکل از جمله این موارد هستند.
البته اگر خارج از سن مناسب بارداری نیز باردار شده‌اید نگران نباشید زیرا برای داشتن یک بارداری سالم هم برای خود و هم برای فرزندتان کافی است که مراقبت‌های لازم را دریافت کنید. اگر در شهر تهران زندگی می‌کنید می‌توانید با پیدا کردن جراح و متخصص زنان و زایمان تهران در هر نقطه از شهر بهترین راهنمایی‌ها را دریافت کنید و دوران حاملگی و زایمان راحتی را پشت سر بگذارید.

8-تعیین جنسیت
امروزه با توجه به کمتر شدن تعداد فرزندان، تعیین جنسیت قبل از بارداری محبوبیت بسیار زیادی پیدا کرده است. علاوه بر این، انجام عمل سزارین یکی از عواملی است که زایمان مکرر را با مشکل مواجه کرده است و تکرار سزارین هر بار احتمال بروز خطرها و عوارض را بالاتر می‌برد که همین مسئله موجب شده است تا افراد بر سر جنسیت فرزندان حساسیت بیشتری به خرج دهند. هر چه تعداد سزارین‌ها در یک فرد بیشتر شود احتمال مشکلاتی چون چسبندگی، ایجاد برش‌های بزرگ‌تر و ضربه دیدن اندام‌های داخلی حفره شکم افزایش پیدا می‌کند.
در هر صورت ممکن است والدین تمایل داشته باشند که جنسیت فرزندشان را پیش از بارداری و لقاح مشخص کنند تا برای داشتن فرزند دختر یا پسر مجبور به بارداری بعدی و سزارین پرخطر دیگری نشوند که در نهایت به نتیجه دلخواه هم دست پیدا نکنند. در هر صورت اگر چه بسیاری از مردم رژیم‌های غذایی را روشی موثر برای تعیین جنسیت جنین می‌دانند اما باید بگوییم که این روش با وجود این که می‌تواند روی تعیین جنسیت موثر باشد اما احتمال دختردار شدن یا پسردار شدن را تنها تا 15 درصد بالا می‌برد و روشی تضمینی و صددرصدی نیست. قطعی‌ترین روش برای تعیین جنسیت قبل از لقاح روش آی وی اف یا درون شیشه‌ای است که استفاده از آن اگر چه ممکن است هزینه‌بر باشد اما معمولا نتیجه بخش‌ترین روش موجود است.

جمع بندی
برخلاف تصور بسیاری از زنان که به خاطر تحمل درد زیاد در زایمان طبیعی سزارین را ترجیح می‌دهند، تا زمانی که به تشخیص پزشک سزارین توصیه نشود بهتر است که از زایمان طبیعی استفاده شود اما در صورتی که تشخیص پزشک استفاده از سزارین باشد مادر باید سعی کند از هر نظر خود را برای انجام این عمل آماده کند و این کار را در مراکز درمانی خوب و پیشرفته انجام دهد تا خود و فرزندش را از مشکلات احتمالی دور نگه دارد.

راه‌‌‌‌‌های ارتباطی با دکتر ویدا یوسفیان جراح و متخصص زیبایی زنان در شهرک غرب: 22074065 – 09370786637